Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

UZASADNIENIE

I.  STANOWISKA STRON.

1.  Powód H. I Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. w dniu 4 grudnia 2017 roku wniósł do Sądu Rejonowego w Olsztynie pozew przeciwko Z. T.. Domagał się od niego zapłaty kwoty 33.299,07 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

2.  W uzasadnieniu wskazał, że dochodzona wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwanego z (...) Bank (...) S.A. (obecnie (...) Bank S.A) umowy kredytowej nr (...).

3.  Powód wyjaśnił, że strona pozwana nie wywiązała się z warunków zawartej umowy, co spowodowało jej zakończenie.

4.  W dniu 29 czerwca 2015 roku wierzyciel pierwotny dokonał cesji przysługującej mu od strony pozwanej wierzytelności na rzecz powoda.

5.  Na dochodzoną należność składają się: 15.088,82 zł tytułem zaległej części kapitału oraz 18.210,25 zł tytułem sumy odsetek od kapitału naliczonych od dnia następnego po dacie wymagalności do dnia sporządzenia pozwu.

6.  Jako dowody na potwierdzenie ww. okoliczności powód przedłożył: kserokopię umowy kredytu gotówkowego zawartą miedzy wierzycielem pierwotnym a pozwanym oraz zawiadomienie o cesji wierzytelności.

7.  Pozwany stawił się na rozprawę i podniósł zarzut przedawnienia. Wskazał, że wie, iż podstawą żądania wierzyciela jest umowa kredytu z 2010 roku – nie zakwestionował faktu jej zawarcia. Aktualnie jest w trudnej sytuacji finansowej, utrzymuje się z renty w wysokości 850 zł miesięcznie, aby przeżyć musi zbierać butelki i makulaturę.

II.  USTALENIA FAKTYCZNE

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

1.  W dniu 08.03.2010 roku Z. T. oraz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w G. zawarli umowę kredytu gotówkowego nr (...)

2.  Zgodnie z § 2 ust 2 ww. umowy, kredytobiorca otrzymał do dyspozycji kwotę 11724,14 złotych. Kwota miesięcznej raty kredytu została ustalona na 446,07 zł, liczba rat na 60, a łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji na 15040,33 zł (§ 4 ust. 2 oraz § 7 ust. 1 umowy)

(okoliczność przyznana)

3.  W dniu 17 listopada 2017 roku A. P., Dyrektor Departamentu B. (...) sporządziła pismo – zawiadomienie dłużnika o przelewie wierzytelności. W jego treści wskazano, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 6 czerwca 2017 roku powód nabył od poprzedniego wierzyciela, tj. E. D. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G. wierzytelność przysługującą wobec pozwanej wynikającą z umowy nr (...), która na dzień 17 lipca 2017 roku wynosiła 32.954,71 zł.

(dowód: zawiadomienie dłużnika o przelewie wierzytelności – k. 4)

III.  OCENA DOWODÓW

Sąd Rejonowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału:

1.  W ocenie Sądu brak było podstaw do kwestionowania autentyczności przedłożonych przez powoda dokumentów. Kwestii tej nie podważał pozwany, również Sąd nie dopatrzył się z urzędu takich okoliczności, które mogłyby wskazywać, że przedłożone dowody nie są autentyczne.

2.  Tym niemniej należy mieć na uwadze, że stosownie do treści art. 245 kodeksu postępowania cywilnego, dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

3.  Dlatego też niestwierdzenie przez Sąd braku podstaw do podważenia domniemania autentyczności i prawdziwości pochodzenia dokumentów nie implikuje konieczności przyjęcia prawdziwości twierdzeń, które są w nich zawarte (tzw. materialna moc dokumentu).

4.  Ocena rzeczywistego stanu rzeczy powinna być dokonana w oparciu na całokształcie przedłożonego materiału dowodowego. Zdaniem Sądu zaoferowane przez powoda dowody nie były zaś wystarczające, aby w sposób niewątpliwy wykazać zarówno sam fakt przejścia uprawnień z umowy kredytowej nr (...), jak i wysokości dochodzonej kwoty.

IV.  ROZWAŻANIA PRAWNE

Sąd Rejonowy rozważył, co następuje:

1.  Powództwo podlegało oddaleniu. Powód nie udowodnił bowiem roszczenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

2.  W myśl art. 509 kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania

3.  Stosownie do treści art. 6 kodeksu cywilnego, znajdującego swoje proceduralne odzwierciedlenie w regulacji art. 232 kodeksu postępowania cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W realiach niniejszej sprawy to powód był obowiązany do przedłożenia dowodów, które wykazywać będą fakt przysługiwania mu od pozwanego żądanej należności we wskazanej w pozwie wysokości;

4.  W ocenie Sądu powód nie sprostał niniejszym wymaganiom. Powołując się na zawartą z pierwotnym wierzycielem umowę cesji, powód powinien wykazać następujące okoliczności:

1)  istnienie zadłużenia pozwanego wobec pierwotnego wierzyciela (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.07.2006 r., sygn. akt V CSK 187/06);

2)  wysokość ww. zadłużenia;

3)  nabycie skonkretyzowanej wierzytelności od pierwotnego wierzyciela;

4)  aktualną wysokość przysługującej powodowi wierzytelności (w przypadku, gdy wierzytelność była przedmiotem wcześniejszego obrotu, wykazanie tzw. ciągu następstwa prawnego – zob. m.in. postanowienie SO w Szczecinie z dnia 29.11.2013 r., sygn. akt II Cz 1128/13)

5.  W niniejszej sprawie powód nie spełnił żadnej z nich. Przede wszystkim nie przedłożył umowy zawartej pomiędzy pierwotnym wierzycielem, a jego następcą prawnym, tj. (...) z siedzibą w G., ani też żadnego dokumentu, który wykazywałby przejście uprawnień pomiędzy ww. podmiotami. Jako że powód powołuje się na wstąpienie w prawa pierwotnego wierzyciela, to jest oczywistym, że musi również wykazać okoliczność, że podmiot od którego miał je nabyć, był ich aktualnym dysponentem. Zastosowanie znajduje tu bowiem fundamentalna, starorzymska zasada prawa cywilnego, tj. nemo plus iuris ad alium transfere potest quam ipse habet.

6.  Powyższej okoliczności powód nie wykazał. Dowodem na nabycie wierzytelności przez (...) z siedzibą w G. nie może być bowiem pismo sporządzone przez powoda – nie jest on uprawiony do składania oświadczeń (zarówno woli, jak i wiedzy) w imieniu pierwotnego wierzyciela.

7.  Jedynie prawidłowo sporządzone (zawierające wszystkie dane konkretyzujące przenoszoną wierzytelność) oświadczenie wystawione przez pierwotnego wierzyciela mogłoby stanowić dokument relacyjny potwierdzający sprzedaż wierzytelności na rzecz (...) z siedzibą w G., o ile nie przedłożono by samej umowy cesji z załącznikiem konkretyzującym przelewaną wierzytelność.

8.  Powód nie przedłożył również samej umowy cesji zawartej pomiędzy nim a następcą prawnym pierwotnego wierzyciela. Tu również wymóg jej przedłożenia mógłby zostać zastąpiony oświadczeniem cedenta, takowe jednak nie zostało załączone.

9.  W konsekwencji należało uznać, że powód nie udowodnił roszczenia co do zasady. Nie został bowiem wykazany ani fakt przejścia uprawnień pomiędzy pierwotnym wierzycielem a (...) z siedzibą w G., ani pomiędzy (...) z siedzibą w G. a powodem.

10.  Sąd przyjął twierdzenia powoda co do istnienia umowy pomiędzy pierwotnym wierzycielem a pozwanym jedynie z uwagi na przyznanie tej okoliczności przez pozwanego. W ocenie Sądu przyznanie to nie budziło wątpliwości, dlatego wskazany fakt został przyjęty jako podstawa ustaleń faktycznych w sprawie (art. 229 kpc). Powód załączył do pozwu jedynie kserokopię umowy, niepoświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia nie stanowi zaś dowodu w postępowaniu cywilnym.

11.  Z uwagi na niewykazanie samej zasady dochodzonego roszczenia, jedynie uzupełniająco należy wskazać, że nie zostało ono również udowodnione co do wysokości.

12.  Powód nie przedłożył żadnego wykazu zadłużenia, uwzględniającego ewentualne spłaty dokonane przez dłużnika, ani nawet wezwań do zapłaty kierowanych do dłużnika przez pierwotnego wierzyciela.

13.  Powód, który powołuje się na nabycie wierzytelności w wyniku cesji powinien wykazać wszelkie okoliczności, które obciążałyby pierwotnego wierzyciela, gdyby to on wytaczał powództwo. Nie budzi zaś wątpliwości, że gdyby pierwotny wierzyciel załączył do pozwu jedynie umowę zawartą z dłużnikiem (abstrahując już od kwestii, że w niniejszej sprawie przedłożono niepoświadczoną za zgodność z oryginałem kserokopię), nie wskazując precyzyjnego wyliczenia żądanych należności, tj. w szczególności w jakiej wysokości pozwany spłacił zadłużenie i na co dokonywane przez niego wpłaty były zaliczane, to powództwo podlegało by oddaleniu jako nieudowodnione co do wysokości.

14.  Co oczywiste, nabywca wierzytelności sam nie dysponuje szczegółowym rozliczeniem spłat dokonywanych przez dłużnika. W jego interesie leży jednak uzyskanie od pierwotnego wierzyciela wszelkiej dokumentacji, która będzie konieczna do dochodzenia wierzytelności przed Sądem. Zaniechania w tym zakresie obciążają nabywcę wierzytelności, nie ma bowiem żadnych podstaw, aby traktować go w sposób uprzywilejowany w stosunku do innych powodów. Tym bardziej mając na uwadze profesjonalny charakter działalności prowadzonej przez powoda.

15.  Wymogu wykazania wysokości nabywanej wierzytelności nie może zastąpić treść oświadczenia złożonego przez powoda. Co oczywiste, takie jednostronne oświadczenie nie może bowiem kreować wysokości zadłużenia pozwanego.

16.  Powód nie przedłożył żadnego zestawienia bądź wyliczenia, które pozwalałoby zweryfikować wysokość należności głównej oraz odsetek.

17.  Pozwany złożył w niniejszej sprawie zarzut przedawnienia roszczenia. Jest on zasadny w zakresie pierwszych 54 rat (od 07.04.2010 roku do 07.11.2014 roku). Stosownie bowiem do treści art. 118 kc in fine, termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które skutkowałyby zawieszeniem (art. 121 kc) bądź przerwaniem biegu przedawnienia (art. 123 § 1 kc). Dopiero wniesienie powództwa w niniejszej sprawie, co miało miejsca w dniu 31 listopada 2017 roku, przerwało bieg przedawnienia co do rat, które stały się wymagalne po tej dacie.

18.  Wreszcie wskazać należy, iż sam fakt przyznania przez pozwanego, że zawarł umowę z pierwotnym wierzycielem nie oznacza, że uznaje żądanie pozwu. Pozwany potwierdził jedynie sam fakt zawarcia umowy pierwotnej, nie odniósł się zaś do okoliczności związanych z nabyciem wierzytelności przez powoda. Kwestia skuteczności umowy cesji należy do zagadnień ze sfery prawa materialnego i podlega każdorazowo badaniu przez Sąd z urzędu. Nie sposób zresztą wymagać od pozwanego, aby dokonywał prawnej oceny skuteczności umowy przelewu wierzytelności, ani nawet by do tej kwestii się odnosił.

19.  Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Asesor Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie

Mirosław Ośko

Sygn. akt X C 5641/17

Olsztyn, 31.01.2018 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

Asesor Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie

Mirosław Ośko