Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

UZASADNIENIE

Powód, (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K., wniósł o zasądzenie od pozwanej A. W. kwoty 2.199,05 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, że pozwana była związana z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umową kredytu gotówkowego/pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 14 listopada 2017 r. Mimo upływu terminu spłaty pozwana nie wywiązała się z przyjętych zobowiązań i nie spłaciła w terminie umówionych rat kredytu. Wierzyciel pierwotny wezwał pozwaną do zapłaty, co okazało się bezskuteczne. Ostatecznie wypowiedział on umowę przy zachowaniu terminu wypowiedzenia. Data wymagalności niespłaconego kredytu/pożyczki przypada na dzień 14 grudnia 2017 r. Powód nabył wierzytelność, przysługującą przeciwko dłużnikowi, na podstawie umowy cesji z dnia 04 kwietnia 2018 r. Pismem z dnia 12 czerwca 2018 r. pozwana została poinformowana o przeniesieniu przysługującej przeciwko niej wierzytelności na rzecz powoda i wezwana do spłaty zadłużenia na rzecz nowego wierzyciela. Całkowite zadłużenie z powyższego tytułu, uwzgledniające wszelkie dokonane przez pozwaną wpłaty na dzień wniesienia pozwu wynosi 2.199,05 zł. Składa się na nie: kwota 1.997,50 zł. należności głównej, tj. niespłaconego kapitału, kwota 103,98 zł. z tytułu odsetek umownych i 97,57 zł. z tytułu odsetek umownych i karnych, naliczonych przez zbywcę do dnia 05 marca 2018 r.

Pozwana, A. W., nie stawiła się na rozprawie i nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana A. W. zawarła w dniu 14 listopada 2017 r. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ramową umowę pożyczki nr (...). Jej przedmiotem było określenie zasad, na jakich pożyczkodawca i pożyczkobiorca zawierać będą umowy pożyczki. Zgodnie z pkt 2.2 umowy ramowej, pożyczkę uważało się za udzieloną w momencie zaksięgowania przelewu na rachunku pożyczkobiorcy. Aby zarejestrować się na stronie internetowej pożyczkodawcy, otworzyć konto użytkownika i zawrzeć umowę pożyczki, pożyczkobiorca musiał spełnić określone kryteria, m.in. przejść pozytywnie weryfikację i dokonać wpłaty opłaty za rozpatrzenie wniosku o rejestrację w kwocie odpowiednio 0,01 zł. lub 1,00 zł. W momencie dokonania rejestracji na stronie internetowej pożyczkobiorca jednocześnie składał wniosek o pożyczkę, wskazując propozycję indywidualnych warunków umowy, tj. kwoty pożyczki oraz terminu jej spłaty. Niezwłocznie po złożeniu wniosku o udzielenie pożyczki, przed zawarciem umowy pożyczki, pożyczkodawca udostępnić miał pożyczkobiorcy formularz informacyjny, dotyczący pożyczki, objętej wnioskiem – w formie pliku (...), umożliwiającego zapisanie na komputerze (pkt 7.1 ramowej umowy pożyczki). (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. sporządziła formularz informacyjny, dotyczący kredytu konsumenckiego, który miał za przedmiot pożyczkę gotówkową, której całkowita kwota wynosiła 1.700,00 zł. Prowizja za jej udzielenie równa była kwocie 297,50 zł, a odsetki – 13,97 zł. Całkowita kwota pożyczki do spłaty wynosiła 2.011,47 zł. Termin spłaty pożyczki określono na dzień 14 grudnia 2017 r.

(dowód: umowa ramowa pożyczki k. 22v-28v, formularz informacyjny k. 19v-22, harmonogram k. 19)

W dniu 13 lutego 2018 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i Raport Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. zawarli umowę ramową przelewu wierzytelności, której przedmiotem było ustalenie zasad, na podstawie których następować będzie przelew wierzytelności w rozumieniu art. 509 k.c. przez zbywcę na rzecz nabywcy, istniejących, zakwalifikowanych jako stracone, wierzytelności pieniężnych względem dłużników zbywcy, wynikających z umów pożyczek, w celu ich dalszej windykacji. W dniu 04 kwietnia 2018 r. ww. Spółka i powodowy Fundusz zawarli Porozumienie nr 3 do umowy ramowej przelewu z dnia 13 lutego 2018 r. Spółka jako zbywca oświadczyła, że przysługują jej wymagalne i nieprzedawnione wierzytelności pieniężne, wykazane w Załączniku nr 1A do niniejszego porozumienia, wynikające z zawartych przez nią umów pożyczek.

(dowód: umowa ramowa przelewu wierzytelności z załącznikami k. 8v-9v, porozumienie nr 3 z dnia 04 kwietnia 2018 r. k. 10)

Powód w dniu 11 października 2018 r. wygenerował elektronicznie z bazy danych O. wyciąg z listy dłużników, dotyczący A. W., o identyfikatorze dłużnika (...), zawierający informację o umowie cesji z dnia 04 kwietnia 2018 r., jej stronach i dokumentach księgowych, dotyczących zadłużenia, w postaci dokumentów nr (...) oraz kwocie do zapłaty, wynoszącej 1.700,00 zł. oraz 297,50 zł.

(dowód: wyciąg z listy dłużników k. 17v.)

Pismem z dnia 12 czerwca 2018 r., kierowanym do pozwanej, powodowy Fundusz wezwał ją do zapłaty kwoty 2.132,83 zł., informując, że na tę kwotę składa się należność główna w wysokości 1.997,50 zł. oraz odsetki w kwocie 135,33 zł., naliczone na dzień 12 czerwca 2018 r. Nadto w wezwaniu pozwana została poinformowana, że wierzytelność wynika z niezapłaconych dokumentów, wyszczególnionych w załączniku nr 1, a wierzytelność została nabyta w drodze przelewu od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

(dowód: przedsądowe wezwanie do spłaty k. 7)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem powód nie wykazał, aby przysługiwało mu dochodzone roszczenie.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów, zaoferowanych przez powoda, które nie były kwestionowane.

Powodowy Fundusz wywodzi swoje roszczenie z umowy ramowej cesji wierzytelności, zawartej z wierzycielem pierwotnym w dniu 13 lutego 2018 r., i Porozumienia nr 3 do tej umowy z dnia 04 kwietnia 2018 r., na podstawie których miał nabyć wierzytelność wobec pozwanej.

W myśl art. 509 § 1 i 2 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Tym samym, celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień, przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Podnieść również należy, że przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego oznaczenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczenia stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone, bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy, przenoszącej wierzytelność (por. Kodeks cywilny. Komentarz pod red. A. Kidyby, Tom III, Zobowiązania – część ogólna, Lex 2010 r.).

W umowie ramowej przelewu wierzytelności z dnia 13 lutego 2018 r. i Porozumieniu nr 3 do tej umowy z dnia 04 kwietnia 2018 r., brak jest jakiegokolwiek odniesienia do wierzytelności, dochodzonej od pozwanej.

Nie można było zdaniem Sądu uznać, że dowodem na nabycie dochodzonej wierzytelności jest wyciąg z listy dłużników i wezwanie do zapłaty z dnia 12 czerwca 2018 r. Zostały one sporządzone przez samego powoda, a więc nie mogły stanowić dowodu na powyższą okoliczność.

Jeżeli chodzi o wyciąg z listy dłużników, wygenerowany elektronicznie z bazy danych O., stwierdzić należy, że wygenerowane elektronicznie pisma, nie zawierające podpisu, nie mogą być uznane za dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c. Elementem konstytutywnym dokumentu prywatnego i urzędowego jest m.in. podpis. Wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym jako „inny środek dowodowy”, przewidziany w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. Brak jednak podstaw do uznania, że oświadczenie, zawarte w takim wydruku jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Ten środek dowodowy świadczy jedynie o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku (por. B. Kaczmarek-Templin, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2008, nr 5, str. 248 i nast.; D. Szostek, M. Świerczyński, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2007, nr 17, str. 935 i nast.)

W sprawie istotne było również to, że powód wywodzi swe roszczenie z ramowej umowy pożyczki nr (...). Tymczasem umowa ta określała jedynie zasady, na jakich pożyczkodawca i pożyczkobiorca zawierać mieli w przyszłości umowy pożyczki. Na uwagę zasługuje pkt 2.2 umowy ramowej, zgodnie z którym pożyczkę uważało się za udzieloną w momencie zaksięgowania przelewu na rachunku pożyczkobiorcy. Ponadto pożyczkobiorca musiał spełnić określone kryteria, w tym m.in. dokonać wpłaty opłaty za rozpatrzenie wniosku o rejestrację w kwocie odpowiednio 0,01 zł. lub 1,00 zł. W momencie dokonania rejestracji na stronie internetowej pożyczkobiorca jednocześnie składał wniosek o pożyczkę, wskazując propozycję indywidualnych warunków umowy, tj. kwoty pożyczki oraz terminu jej spłaty. Pożyczkodawca po złożeniu wniosku o udzielenie pożyczki, przed zawarciem umowy pożyczki, udostępnić miał pożyczkobiorcy formularz informacyjny, dotyczący pożyczki, objętej wnioskiem.

Przedłożona do akt sprawy ramowa umowa pożyczki w żaden sposób nie precyzuje warunków zaciągniętego przez pozwaną zobowiązania, zarówno co do wysokości, jak i terminu spłaty. Powyższe informacje zawiera dopiero harmonogram spłaty, który nie stanowił załącznika do umowy. Powód do akt sprawy załączył formularz informacyjny, dotyczący kredytu konsumenckiego (k.19v-22), który nie zawiera jakichkolwiek danych pozwanej, zatem nie może stanowić dowodu na istnienie źródła jej zobowiązania. Powód nie przedłożył dowodu uiszczenia przez pozwaną opłaty za rozpatrzenie wniosku o rejestrację i dowodu wypłacenia pozwanej kwoty pożyczki. Zatem niemożliwe jest ustalenie, czy pozwana faktycznie złożyła wniosek o pożyczkę oraz czy doszło do zawarcia umowy, a w konsekwencji – czy pozwana pozostawała zobowiązana wobec (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., a w wyniku cesji – wobec powoda.

W myśl art. 720 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Istotą zobowiązania, wynikającego z umowy pożyczki, jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. Dotyczy to również zwrotu pożyczki, przy czym przedmiotem powrotnego przeniesienia własności nie muszą być te same pieniądze lub te same rzeczy zamienne, byle miały tę samą ilość i jakość. Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób. W wypadku pieniędzy wchodzi w grę wydanie gotówki, przelew bankowy, otwarcie kredytu na rachunku bankowym itp. Umowa pożyczki jest umową dwustronnie zobowiązującą, co oznacza, że obowiązkowi pożyczkodawcy do przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę odpowiada obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie. Dopóki przedmiot pożyczki nie zostanie wydany pożyczkobiorcy, dopóty nie może powstać obowiązek jego zwrotu, obciążający pożyczkobiorcę.

Sumą powyższego jest stwierdzenie, że powód nie udowodnił, aby doszło do zawarcia umowy pożyczki, na którą się powołuje, oraz aby (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeniosła na własność pozwanej jej przedmiot, tj. środki pieniężne w kwocie 1.700,00 zł. W związku z tym brak podstaw do uznania, że po stronie pozwanej jako pożyczkobiorcy powstał obowiązek zwrotu przedmiotu świadczenia. Tymczasem w przypadku cesji wierzytelności warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 r., V CSK 187/06).

W sprawach cywilnych nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, zwłaszcza w sprawach rozpoznawanych w trybie postępowania uproszczonego. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach stosownie do unormowania z art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem art. 6 k.c. jest przepis art. 232 k.p.c., w myśl którego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne . Zatem to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających jego roszczenie.

Powód nie sprostał obowiązkowi udowodnienia nabycia wierzytelności wobec pozwanej, a w konsekwencji swojej legitymacji czynnej w niniejszym procesie. Nie udowodnił też istnienia i wysokości dochodzonego roszczenia. Od powyższego obowiązku nie zwalnia treść przepisu art. 339 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych, przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych, doręczonych pozwanemu przed rozprawą.

Sąd jest zobligowany do uznania twierdzeń powoda przy bezczynności pozwanego jedynie w razie braku wątpliwości, co do zasadności pozwu. W art. 339 § 2 k.p.c. nie chodzi o prawne domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda. W omawianym przypadku sąd ocenia, czy okoliczności podane w pozwie, nie budzą uzasadnionych wątpliwości, albo nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Stanowisko takie nie budzi wątpliwości w nauce prawa, znalazło także wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki: z dnia 15 września 1967 r. - III CRN 175/97, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 142; z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, Prok.i Pr.-wkł. 1999/9/30).

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo w całości.

SSR Agnieszka Brzoskowska