Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

UZASADNIENIE

Powód (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanej E. P. kwoty 20.741,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto, wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powód wskazał, że pozwana E. P. oraz (...) Bank S.A. zawarli w dniu 16.01.2009 r. umowę bankową o numerze (...), na podstawie której strona pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę pieniężną i zobowiązała się do jej zwrotu na warunkach precyzyjnie określonych w tejże umowie. Strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, wobec czego niespłacona kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, a wierzyciel pierwotny wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty pieniężnej. Pozwana E. P., pomimo upływu wyznaczonego terminu nie dokonała zapłaty. W dniu 26.02.2015 r. wierzytelność została wniesiona aportem przez G. (...) Bank jako komandytariusza do spółki (...) sp. z o. o. Sp. k. W dniu 26.02.2015 r. G. (...) Bank zawarła umowę z (...) sp. z o. o. SKA, w ramach której B. nabyła ogół praw i obowiązków komandytariusza w (...) sp. z o. o. Sp. k. Następnie w dniu 04.03.2015 r. na rzecz (...) sp. z o. o. SKA został dokonany w naturze zwrot wkładu niepieniężnego w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych wniesionych pierwotnie do spółki (...) bank w tym wierzytelności objętej pozwem. Ostatecznie przedmiotowa wierzytelność została przeniesiona na powoda na podstawie umowy przeniesienia portfela wierzytelności z dnia 04.03.2015 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o. o. SKA a (...) Wierzytelności (...).

Wobec powyższego, zadłużenie strony pozwanej, stanowiące wartość przedmiotu sporu wynosi obecnie 20.741,72 w tym należność główna w wysokości 9598,38 zł oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 10.207,97 zł. Dowodem istnienia oraz obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanym jest również wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...) z dnia 13.04.2016 r. Nadto, powód wezwał pozwaną do zapłaty, jednakże do chwili obecnej zadłużenie nie zostało uregulowane.

Pozwana nie stawiła się na rozprawę, nie żądała przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności i nie ustosunkowała się do żądania pozwu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26.02.2015 r. pakiet wierzytelności został wniesiony aportem przez G. (...) Bank jako komandytariusza do spółki (...) sp. z o. o. Sp. k. W dniu 26.02.2015 r. G. (...) Bank zawarła z (...) sp. z o. o. SKA umowę, w ramach której B. nabyła ogół praw i obowiązków komandytariusza w (...) sp. z o. o. Sp. k. Następnie w dniu 04.03.2015 r. na rzecz (...) sp. z o. o. SKA został dokonany w naturze zwrot wkładu niepieniężnego w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych wniesionych pierwotnie do (...) Bank w tym wierzytelności objętej pozwem. Ostatecznie wierzytelności zostały przeniesione na powoda na podstawie umowy przeniesienia portfela wierzytelności z dnia 04.03.2015 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o. o. SKA a (...) Wierzytelności (...).

(dowód: akt notarialny rep. A nr (...) –k.31-33, umowa przeniesienia praw i obowiązków komandytariusza-34 -36, akt notarialny rep. A nr (...)-k.37-39, umowa przeniesienia portfela z 04.03.2015 r.-k.40- 49 )

W dniu 13 kwietnia 2016 r. powodowy fundusz inwestycyjny wystawił wyciąg ze swoich ksiąg rachunkowych i ewidencji analitycznej nr (...) , wskazując w nim, że w księgach rachunkowych Funduszu widnieje zobowiązanie dłużnika E. P. w łącznej wysokości (...),72 w tym należność główna w kwocie 9.598,38 zł oraz odsetki w kwocie 11143,34 zł.

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych powodowego Funduszu k. 16)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu powód nie wykazał, aby przysługiwało mu roszczenie dochodzone pozwem. Wskazać trzeba, że powodowy fundusz inwestycyjny wywodzi swe roszczenie z umów złożonych wraz z pozwem, na podstawie których miał nabyć dochodzoną pozwem wierzytelność. W ocenie Sądu powód jednak nie udowodnił, aby rzeczywiście doszło do przelewu wierzytelności przysługującej (...) Bank S.A. względem pozwanej E. P..

W myśl przepisu art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Tym samym, celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Przedmiotem przelewu jest zaś wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Nie ulega również najmniejszej wątpliwości, iż wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność (por. Kodeks cywilny. Komentarz pod red. A. Kidyby, Tom III, Zobowiązania – część ogólna, Lex 2010 r.).

W umowie przeniesienia portfela wierzytelności z dnia 04.03.2015 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o. o. SKA a (...) Wierzytelności (...) jak i poprzedzających ją umowach brak jest jednakże jakiegokolwiek odniesienia do wierzytelności dochodzonej od pozwanej. W ocenie Sądu nie dowodzi nabycia tej wierzytelności przedłożony przez powoda wyciąg z elektronicznego załącznika nr 1 do umowy cesji z 04.03.2015 r., który stanowi jedynie wygenerowany automatycznie z systemu wydruk, z pewnością nie odzwierciedla rzeczywistego załącznika nr 1 do umowy przelewu wierzytelności i został podpisany przez pełnomocnika strony powodowej. Dowodu takiego nie stanowi także pismo zk.19 i 20 kierowane do pozwanej– informację o zakupie wierzytelności wraz z wezwaniem do zapłaty, brak jest potwierdzenia, że zostały w ogóle do pozwanej wysłane. Przede wszystkim jednak pisma te zostały złożone w kserokopii nie potwierdzonej za zgodność z oryginałem zatem nie może stanowić dowodu w sprawie.

Wskazać trzeba, iż w przypadku cesji wierzytelności, (której powód nie wykazał – z przyczyn wyżej wskazanych), warunkiem otrzymania należności jest ponadto udowodnienie, iż takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 r. wydany w sprawie sygn. akt V CSK 187/06, publ. MoP (...)). Za dowód w sprawie, że taka wierzytelność przysługiwała pierwotnemu wierzycielowi nie może zostać uznana kserokopia umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego (k. 21-22) oraz kserokopia bankowego tytułu egzekucyjnego (k.25). Procedura cywilna nie zna takiego dowodu. Dokumenty, o których mowa w Kodeksie postępowania cywilnego, to dokumenty oryginalne, które mogą być zastąpione odpisami urzędowymi, gdy ustawa wyraźnie na to pozwala. Brak natomiast przepisu pozwalającego na zastąpienie dokumentu (oryginalnego) jego niepoświadczonym odpisem, w tym przede wszystkim odbitką ksero. Zwykła odbitka ksero nie stanowi dokumentu, gdyż nie zawiera ani podpisu osoby poświadczającej, która odbitkę sporządziła, ani oryginalnego podpisu wystawcy dokumentu kopiowanego, ponieważ podpis oryginalny został tu odwzorowany metodą kopiowania elektrostatycznego, tj. kserograficznie. Warunkiem uznania kserokopii za dokument jest umieszczenie na niej zaopatrzonego podpisem poświadczenia jej zgodności z oryginałem dokumentu. Warunku takiego kserokopia złożona przez powoda w postaci umowy kredytu gotówkowego nie spełnia.

W uchwale z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 37/94, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że niepoświadczona podpisem strony kserokopia nie jest dokumentem. Podobnie jak odpis, kserokopia może być jednak uznana za dokument stanowiący dowód istnienia oryginału i dlatego podlegający podwójnej ocenie. Raz, jako dokument prywatny, mający stanowić źródło wiadomości o istnieniu oryginalnego dokumentu, a drugi raz, jako dokument prywatny mający stanowić źródło wiadomości o faktach. W postępowaniu opartym na dokumencie prywatnym źródłem wiadomości jest, zgodnie z art. 245 k.p.c., zawarte w nim i podpisane oświadczenie, stąd dla uznania kserokopii za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o odwzorowanej w niej treści, niezbędne jest oświadczenie o istnieniu dokumentu o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem jest umieszczone na kserokopii i zaopatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. Dopiero wtedy można uznać kserokopię za dokument prywatny świadczący o istnieniu oryginału o treści i formie w niej odwzorowanej. Natomiast bez wspomnianego poświadczenia kserokopia nie może być uznana za dokument (zob. OSNCP 1994, nr 11, poz. 206). Stanowisku temu Sąd Najwyższy dał wyraz również w późniejszych orzeczeniach, w tym w postanowieniach z dnia 27 sierpnia 1998 r., III CZ 107/98 (OSNC 1999, nr 3, poz. 52) i z dnia 18 października 2002 r., V CKN 1830/00 (OSNC 2004, nr 1, poz. 9) oraz w wyroku z dnia 6 listopada 2002 r., I CKN 1280/00 (niepubl.). Również w doktrynie przyjmuje się, że niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem. Jeżeli zaś pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono też podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c. Odmienne ujęcie tego zagadnienia prowadziłoby do obejścia przepisów o dowodzie z dokumentu. Wymienione w art. 308 k.p.c. środki dowodowe ustawodawca zaliczył do "przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki". Oznacza to, że środki te, w tym także fotokopie, mają przedstawiać rzeczywistość poprzez zawarte w nich obrazy lub dźwięki, a nie przez opisy wyrażane pismem (zob. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r., I CKN 1280/00, niepubl.).

Dowodem na dokonanie cesji wierzytelności (a w konsekwencji na istnienie legitymacji czynnej po stronie powoda) nie jest także wyciąg z ksiąg rachunkowych powodowego Funduszu. Jakkolwiek treść art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych, przyznaje wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu moc prawną dokumentu urzędowego, to jednak przepis ten wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011 r. (sygn. sprawy P 1/10), opublikowanym w dniu 25 lipca 2011 r. w Dzienniku Urzędowym nr 152 pod poz. 900, w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, został uznany za niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym, Sąd nie może orzekać na podstawie przepisu, którego niekonstytucyjność została stwierdzona wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają, bowiem moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne (zob. art. 190 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.), wchodzą zaś w życie z dniem ogłoszenia - chyba, że Trybunał Konstytucyjny określi inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego (co nie miało jednak miejsca w przedmiotowej sprawie). W niniejszej sprawie ogłoszenie wyroku z dnia 11 lipca 2011 r. nastąpiło w dniu 25 lipca 2011 r., a zatem utrata mocy obowiązującej przepisu art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych w zakresie objętym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, nastąpiła przed wydaniem orzeczenia w przedmiotowej sprawie, a co więcej – przed wystawieniem przez powoda wyciągu . Również zgodnie z art. 194 ustęp 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż powód nie wykazał, iż przysługuje mu względem pozwanej dochodzona pozwem wierzytelność. Zgodnie zaś z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa, bowiem na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem art. 6 k.c. jest przepis art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne . W myśl przytoczonych przepisów, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie. Powód winien, zatem wykazać wszystkie okoliczności stanowiące podstawę żądania pozwu. Nadto, wskazać należy, iż w sprawach cywilnych rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy – obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz pod red. A. Zielińskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, wyd. 6, Warszawa 2012, s. 431). Od tego obowiązku nie zwalnia bynajmniej powoda treść przepisu art. 339 k.p.c., zgodnie, z którym, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą. Z treści tego przepisu wynika, bowiem również, iż twierdzeń powoda nie przyjmuje się za prawdziwe, jeśli budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Podkreślić należy, iż w przedmiotowym postępowaniu strona powodowa reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika, który powinien był być świadomy wystąpienia negatywnych konsekwencji procesowych, w przypadku, gdy powołuje mniej dowodów niż tego wymaga materialnoprawna podstawa zgłoszonego roszczenia.

Mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności, Sąd powództwo oddalił.

SSR Katarzyna Jerka

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

O., dnia 02 stycznia 2017 r. SSR Katarzyna Jerka