V GC 2606/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Olsztynie z 2017-06-27
Sygn. akt V GC 2606/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 czerwca 2017 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący: |
SSR Aneta Dawidziuk |
Protokolant: |
st.sekr.sądowy Agnieszka Dolecka |
po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2017 r. na rozprawie sprawy
z powództwa D. K.
przeciwko (...) S.A. w W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda D. K. kwotę 6.684,15 zł (sześć tysięcy sześćset osiemdziesiąt cztery 15/100 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:
- 5.984,15 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,
- 700 zł od dnia 10 października 2016 r. do dnia zapłaty,
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.668 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
III. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie) kwotę 1.107,36 zł tytułem kosztów sądowych,
IV. umarza postępowanie co do odsetek za okres od 25 marca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r.
SSR Aneta Dawidziuk
Sygn. Akt V GC 2606/16
UZASADNIENIE
Powód D. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 5 010 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 marca 2014 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, iż na skutek kolizji uszkodzeniu uległ pojazd O. (...) o nr rej. (...) należący do J. M.. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił poszkodowanej kwotę 6 216,85 zł tytułem odszkodowania. Powód na podstawie umowy cesji nabył wierzytelność wobec pozwanego z tytułu wskazanej szkody. Kwota wypłaconego odszkodowania nie pozwoliła na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Powód domaga się zapłaty pozostałej części odszkodowania wraz z kosztami wykonania kosztorysu prywatnego. (k. 2-4)
Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, iż wypłacona kwota pokrywa w całości szkodę w majątku poszkodowanego. Pojazd wyprodukowano w 2005 roku w związku z czym dostępny jest rynek części zamiennych z obrotu wtórnego, a przyjęta roboczogodzina odzwierciedla rzeczywistą a nie hipotetyczną stawkę. (k. 49-50)
Pismem procesowym z dnia 11 kwietnia 2017 r. pełnomocnik powoda zmodyfikował roszczenie pozwu w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 6 684,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:
- od kwoty 5 984,15 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 700 zł od dnia 10 października 2016 r. do dnia zapłaty.
Nadto cofnął powództwo w zakresie roszczenia o odsetki za okres od 25 marca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. wraz ze zrzeczeniem się tego roszczenia. (k. 104)
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 28 listopada 2015 r. doszło do zdarzenia, w efekcie którego uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) o nr rej. (...) należący do J. M.. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC u pozwanego. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił poszkodowanemu kwotę 6 216,85 zł. Poszkodowana w celu ustalenia rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu zasięgnęła opinii specjalisty, za co uiściła wynagrodzenie w kwocie 700 zł. Poszkodowana przelała na podstawie umowy cesji swoją wierzytelność z tytułu odszkodowania co do kosztów naprawy pojazdu na rzecz powoda oraz co do kosztów sporządzenia prywatnej opinii.
Koszt przywrócenia pojazdu poszkodowanego do stanu sprzed szkody przy uwzględnieniu dostępnych części alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości wynosi 12 201 zł. Dla kilku elementów zakwalifikowanych do wymiany w rozpatrywanym czasie były bowiem dostępne alternatywne części zamienne o w pełni potwierdzonej jakości (lampa tylna, wahacz tylny GP, amortyzator). Wartość pojazdu na dzień powstania szkody szacuje się na 16 200 zł. Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym szacuje się na ok. 8 500 zł. Zastosowanie części alternatywnych innych niż sygnowane znakami „O” lub „Q”, w tym części o tzw. porównywalnej jakości (np. sygnowanych znakami „P”, „PJ” itp.) lub części z rynku wtórnego, nie gwarantuje w pełni przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.
(dowód: faktura VAT k. 6, umowa cesji k. 7-8, kopia dowodu rejestracyjnego k. 10-11, decyzja z 18 grudnia 2015 r. o wypłacie odszkodowania k. 12, kalkulacja naprawy k. 13-24, kalkulacja naprawa nr (...) k. 25-31, dokumenty zawarte w aktach szkody, opinia biegłego k. 71-80)
Sąd zważył, co następuje:
Zgromadzony materiał dowodowy w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, albowiem strony nie kwestionowały ich treści, wyprowadzając na ich podstawie odmienne, korzystne dla siebie wnioski.
Sąd uznał wskazane przez biegłego w opinii ustalenia co do wysokości kosztów naprawy za zgodne z zasadami wiedzy z zakresu techniki samochodowej. W ocenie Sądu, sporządzona w sprawie opinia jest w pełni rzetelna, fachowa i obiektywna. Biegły oparł się na przedstawionym mu materiale dowodowym, a dokonane przez niego wyliczenia zostały w całości uzasadnione i precyzyjnie omówione.
Żądanie pozwu zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Odnosząc się do zarzutów pozwanego, należy podkreślić, iż obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego czy poszkodowany dokonał naprawy i czy w ogóle zamierza ją naprawić (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15.11. 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 sierpnia 2003 r., sygn. akt IV CKN 387/01). Zarówno przytoczone poglądy orzecznictwa, jak i treść opinii biegłego nakazują przyjąć, iż odszkodowanie ustalone poprzez porównanie wartości pojazdu uszkodzonego i nieuszkodzonego nie rekompensowałoby powodom całego uszczerbku. Wartość pojazdu uszkodzonego szacuje bowiem program komputerowy, który uśrednia koszt naprawy, przy założeniu, jak to wyjaśnił biegły, że naprawa może zostać dokonana przez poszkodowanego osobiście lub wcale. Tak ustalona wartość nie może zatem służyć ustaleniu rzeczywistego uszczerbku majątkowego poszkodowanego, skoro wartość przyjętego przez program uśrednionego kosztu naprawy znacząco odbiega od realnego kosztu naprawienia samochodu przy zachowaniu odpowiednich wymogów technicznych.
W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.
Zgodnie z art. 822 §1 k.c. , przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania ( art. 509 § 1 k.c. ). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ( art. 509 § 2 k.c. ). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanej.
Sąd po analizie materiału dowodowego doszedł do przekonania, że żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie w całości. Jednocześnie Sąd nie mógł zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej, jakoby przyznane powodowi w toku likwidacji szkody odszkodowanie w wysokości 6 216,85 zł z tytułu szkody w pojeździe wystarczyło w całości na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody.
Sąd stosownie do art. 278 k.p.c. i art. 286 k.p.c. dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu motoryzacji. Biegły sądowy w sporządzonej pisemnej opinii wskazał, iż koszt naprawy z uwzględnieniem dostępnych części alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości wynosi 12 201 zł brutto i ten właśnie koszt przy uwzględnieniu okresu eksploatacji uszkodzonego pojazdu oraz wobec braku udokumentowania przeprowadzonej naprawy - w największym stopniu odzwierciedla wysokość poniesionej szkody. Dla kilku elementów zakwalifikowanych do wymiany w rozpatrywanym czasie były bowiem dostępne alternatywne części zamienne o w pełni potwierdzonej jakości (lampa tylna, wahacz tylny GP, amortyzator). Biegły nadto wskazał, iż zastosowanie części alternatywnych innych niż sygnowane znakami „O” lub „Q”, w tym części o tzw. porównywalnej jakości (np. sygnowanych znakami „P”, „PJ” itp.) lub części z rynku wtórnego, nie gwarantuje w pełni przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.
Opina biegłego nie była przez pozwanego kwestionowana ( art. 230 § 2 kpc).
Wskazać należy, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że poszkodowany nie jest zobowiązany do poszukiwania usług najtańszych celem zmniejszenia wysokości szkody, lecz ma swobodę w zakresie wyboru warsztatu, czy usługi w związku z doznaną szkodą. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03). Nadto przywrócenie do stanu poprzedniego oznacza wobec tego, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem, a także należy zauważyć, że chodzi o przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody pojazdu, jako całości. Konieczność wymiany uszkodzonej części stanowi niewątpliwie normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła; jeżeli nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, musi zostać zastąpiona inną. Poszkodowany może żądać naprawienia szkody przez przywrócenie do stanu poprzedniego, a wtedy ubezpieczyciel powinien ustalić wysokość odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, jeżeli są one potrzebne do naprawy samochodu. W szczególności nie ma podstaw, aby odrębnie oceniać wartość części samochodu i jeżeli części stare były w chwili wypadku częściowo zużyte, obniżać należne odszkodowanie.
Sąd podziela wyrażany w orzecznictwie pogląd, że niezasadne jest stosowanie zamiast części autoryzowanych serwisów części zamiennych nieoryginalnych. Nie ma normy prawnej, która nakazywałby poszkodowanemu naprawę samochodu przy pomocy nieoryginalnych części. Oczywistym jest, że zamienniki nie gwarantują odpowiedniej jakości, która może ujawnić się po pewnym okresie czasu, niemożliwym do przewidzenia. Jedynie części zamienne o w pełni potwierdzonej jakości odpowiadającej częściom z sieci sprzedaży marki O. jak wskazał biegły gwarantują w pełni przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Co więcej w ocenie Sądu strona pozwana nie udowodniła, że wykonanie naprawy przy użyciu tych części doprowadzi do wzrostu wartości pojazdu („ Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi”- SN III CZP 80/11). Przy ocenie jakie części powinny zostać zamontowane w pojeździe Sąd oparł się na wyjaśnieniach biegłego, który wskazał, że zamienniki o w pełni potwierdzonej jakości odpowiadającej częściom z sieci sprzedaży marki O. pozwolą w największym stopniu przywrócić pojazd do stanu sprzed szkody.
Ustalone koszty naprawy w wysokości 12 201 zł przywrócą stan pojazdu sprzed szkody i użycie części nowych oryginalnych w naprawie, czy też dostępnych części alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości praktycznie, nie wpłynie na większą wartość pojazdu po wykonaniu naprawy.
Skoro poszkodowany nie ma obowiązku w ogóle naprawy a ustawodawca nałożył w wskazanym artykule ustalenie i wypłatę przez zakład ubezpieczeń w terminie miesiąca pełnego odszkodowania to ciężar dowodzenia (gdy w drodze opinii biegłego ustalono wysokość kosztów naprawy), spoczywa na pozwanym, tj. ciężar udowodnienia twierdzenia, iż ustalony koszt przywrócenia pojazdu według średnich stawek jest zawyżony, pozwany ma możliwość złożenia stosownych wniosków dowodowych, a takich nie złożył. To pozwany w przedstawionej sytuacji winien wykazać, iż jest możliwa naprawa pojazdu poniżej średnich stawek rynkowych wskazanych przez biegłego, czy tez przy użyciu innych części niż oryginalne, czy też części alternatywne o w pełni potwierdzonej jakości. Nie sposób nie wskazać, iż zdarza się, że poszkodowani nie naprawiają w całości pojazdu, nie używają odpowiednich części, co nie przywraca pojazdu do stanu sprzed zdarzenia, ponadto nie dysponują niejednokrotnie rachunkami za naprawę, gdyż nie jest to dokumentowane, bądź pokrzywdzeni z racji posiadanych umiejętności w części sami naprawiają swój pojazd tracąc wówczas czas i nie mogąc wykonywać swych obowiązków zawodowych w tym czasie i nie osiągają dochodu. Sąd podziela również stanowisko, iż wypłata odszkodowania za naprawę nie może prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia, jednak jeżeli pozwany twierdzi, iż ustalony koszt (po średnich stawkach rynkowych) prowadziłby do tego, to również na nim spoczywał ciężar udowodnienia swego twierdzenia zgodnie z ogólnym rozkładem ciężaru dowodu ( art. 6 kc). Biegły wskazał, iż naprawa pojazdu przy zastosowaniu części oryginalnych, jak i alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości nie spowoduje wzrostu wartości pojazdu. Powyższe uwagi w żaden sposób nie stoją w sprzeczności z brzmieniem normy z art. 824 1 § 1 k.c., która stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.
Biegły sądowy ustalił, że koszty naprawy przedmiotowego pojazdu dokonanej z wykorzystaniem części alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości wynoszą 12 201 zł.
W myśl art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Wobec powyższego zasadnym jest naprawienie szkody poprzez pokrycie przez pozwanego kosztów naprawy pojazdu, które przywróciły pojazd do stanu sprzed szkody w wysokości 12 201 złotych. Ponieważ pozwany dotychczas wypłacił kwotę 6 216,85 złotych pozostała to zapłaty kwota wynosi 5 984,15 zł jako różnica między kwotą należnego odszkodowania a kwotą dotychczas wypłaconą.
Do kwoty tej należy dodać koszty poniesionej opinii prywatnej przez poszkodowaną w wysokości 700 zł. Odnośnie tych kosztów wskazać należy, iż w ocenie Sądu, pozostają one w związku przyczynowym z zaistniałą szkodą. Prywatna opinia zlecona przed wszczęciem postępowania sądowego daje poszkodowanym pewne rozeznanie czy i w jakiej wysokości może dochodzić odszkodowania. Przemawia to zatem za zakwalifikowaniem jej kosztu jako niezbędnego wydatku. Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy - wydatki związane z prywatną ekspertyzą mogą, w niektórych sytuacjach, być objęte odszkodowaniem. Przykładowo, w uzasadnieniu uchwały z 18.05.2004 r. (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że „ocena czy poniesione koszty ekspertyzy sporządzonej na zlecenie poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym są objęte odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela z umowy odpowiedzialności cywilnej, musi być dokonana przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, a w szczególności uzależniona od ustalenia, czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku a wypadkiem, oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywnie uzasadnione i konieczne także w kontekście ułatwienia określenia prawidłowo konkretnego ubezpieczyciela, jak i ułatwienia zakładowi ubezpieczeń ustalenia okoliczności wypadku i rozmiarów szkody”. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 30.02.2002 r. (V CKN 908/00, Lex nr 54365) podkreślając, że ocena, czy koszty ekspertyzy powypadkowej poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym mieszczą się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego winna być dokonywana na podstawie konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności po dokonaniu oceny, czy poniesienie tego wydatku było obiektywnie uzasadnione i konieczne.
Mając na względzie treść opinii biegłego sądowego w korelacji do stanowiska pozwanego- koszt opinii prywatnej został poniesiony zasadnie.
Sąd obliczył wysokość należnego powodowi odszkodowania 12 201 zł (z opinii biegłego przy uwzględnieniu dostępnych części alternatywnych o w pełni potwierdzonej jakości i stawek średnich) –6 216,85 zł (kwota dotychczas wypłacona przez ubezpieczyciela) = 5 984,15 zł. Sąd zasądził również koszty opinii prywatnej – 700 zł.
12 201 zł – 6 216,85 zł = 5 984,15 zł + koszt opinii prywatnej 700 zł = 6 684,15 zł.
Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w całości i w związku z tym w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 415 k.c. w związku z art. 822 § 1 k.c. orzeczono jak w sentencji.
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 2 k.c. w zw. z art. 817 §1 k.c., zgodnie z żądaniem.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. , zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty procesu składa się kwota kosztów zastępstwa procesowego wg stawki minimalnej – 2 400 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł, opłata od pozwu – 251 zł. Łącznie 2 668 zł.
W pkt III nakazano pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu rejonowego w Olsztynie) kwotę 1 107,36 zł tytułem kosztów sądowych,
W pkt IV umorzył postępowanie co do odsetek za okres od 25 marca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r.
SSR Aneta Dawidziuk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację: Aneta Dawidziuk
Data wytworzenia informacji: