Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Grażyna Giżewska - Rozmus
Protokolant:	st. sekr. sądowy Joanna Racis

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 r. w O. (...)

na rozprawie sprawy z powództwa Towarzystwa (...) S.A. w W.

przeciwko P. P. (1)

o odszkodowanie za mienie powierzone

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda- Towarzystwa (...) - z siedzibą w W. na rzecz pozwanego- P. P. (1) kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w O. (...)) kwotę 1876 (jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt sześć) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych- wynagrodzenia biegłego.

IV Pm 765/13

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) - z siedzibą w W. w pozwie skierowanym przeciwko P. P. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 9934,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwany był pracownikiem powoda na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 01.10.20110r. do 31.12.2010r. Pozwany pracował na stanowisku dealera w Departamencie Sprzedaży. W ramach swoich obowiązków pozwany inkasował w imieniu powódki kwoty pieniężne z tytułu składek opłaconych przez kontrahentów powódki. Pozwany zobowiązany był do zwrotu środków pobranych od kontrahentów powódki. Pozwany pobrał od ubezpieczonych składki, które księgowane były w okresach:

- od 16 do 31.12.2010r.

- od 01 do 15.02.2011r.

- od 01 do 15.04.2011r.,

z których nie przekazał powódce do dnia wytoczenia powództwa kwoty 9934,67 zł. Kwota ta obejmuje również noty z tytułu błędnie wystawionych przez pozwanego polis.

W odpowiedzi na pozew ( k. 366) pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

W piśmie procesowym z dnia 29.05.2015r. (k. 413) pozwany zgłosił zarzut przedawnienia wskazując, iż opierając się wyłącznie na twierdzeniach powódki i przedłożonej przez nią dokumentacji , a w szczególności na piśmie z dn. 19.01.2011r. dotyczącym potwierdzenia salda za 2010r. oraz notach obciążeniowych , należy przyjąć, iż powódka powzięła wiadomość o wyrządzeniu szkody w 2011r. . W tej sytuacji roszczenie uległo przedawnieniu w 2012r.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany był zatrudniony u powoda w okresie od 01.07.2005r. do 30.09.2005r.na podstawie umowy o pracę na okres próbny, od 01.10.2005r. do 30.09.2008r. na czas określony, od 01.10.2008r. do 30.09.2009r. na czas określony, od 01.10.2009 do 30.09.2010r. na czas określony oraz od 01.10.2010r. do 31.12.2010r. na podstawie umowy o pracę na czas określony na stanowisku dealera. Do podstawowych obowiązków powoda należało :

- informowanie klientów o ogólnych warunkach ubezpieczenia

- przyjmowanie wniosków o ubezpieczenia

- zawieranie i odnawianie umów oraz dokonywanie zmian w zawartych umowach

- inkasowanie składek w formie gotówkowej lub gotówkowej

- bieżąca kontrola terminowości opłacania składek przez ubezpieczonych w przypadku rozłożenia na raty (…)

Pozwany podpisał także umowę o odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się w zakresie:

- składki ( środków pieniężnych ) zainkasowanych przez pracownika z tytułu zawieranych w imieniu i na rzecz powoda umów ubezpieczeń,

- druków ubezpieczenia dotyczących zawieranych przez pracownika umów ubezpieczeń , w szczególności druków ścisłego zarachowania,

- innego mienia pracodawcy w postaci ( wg kartoteki osobistego wyposażenia).

W umowie postanowiono, że pracownik będzie stosował zasady rozliczeń mienia (...) SA, w tym pokrycia strat powstałych na skutek niedoboru w powierzonym mieniu , zgodnie z postanowieniami zawartymi w „Regulaminie dotyczącym wykonywania obowiązków pracowniczych przez (...) SA zatrudnionych na stanowiskach akwizytorów” .

( dowód: umowa o pracę k. 4-5, umowa o odpowiedzialności k. 6-7, regulamin k. 8-10, akta osobowe cz. B k. 6, 8, 26b, 32b, 38)

Pozwany w związku z pobieranymi składkami dokonywał stosownego rozliczenia z powodem sporządzają tzw rozliczenie sprzedawcy. Jednocześnie powód sporządzał tzw rozliczenia konta sprzedawcy za wskazane w rozliczeniu okresu ( bezsporne). Pozwany 10.12.2010r. wpłacił powódce tytułem „ listopad 2010” kwotę 13 117 zł ( k. 295). W dniu 11.01.2011r. wpłacił kwotę 4505 zł tytułem „ grudzień 2010” ( k. 155). Jednakże składki za okres od 01.11.2010r. do 31.12.2010r. zostały rozliczone przez W. poprzez zaliczenie składek na wcześniejsze okresy.

Powód dokonał w okresach:

- od 16 do 31.12.2010r.

- od 01 do 15.02.2011r.

- od 01 do 15.04.2011r.,

rozliczenia pozwanego i wykazał niedobór w przekazanych składkach na kwotę 8971,67 zł. Jednocześnie wystawiono wobec pozwanego dwie noty obciążeniowe – z 08.02.2011r. na kwotę 266 zł i z 14.04.2011r. na kwotę 697 zł w związku z mylnie naliczonymi składkami za ubezpieczenie w umowach odpowiednio: (...) oraz(...). Nota z 08.02.2011r. została wystawiona w związku z ustaleniem przez powoda braku zgody na zastosowanie przez pozwanego zniżki (...). Druga z not nie zawierała wyjaśnienia jej wystawienia.

Pismem z dnia 28.02.2012r. wystosowano do pozwanego wezwanie do zapłaty należności z tytułu zainkasowanych, a nie rozliczonych składek ubezpieczeniowych za okres od grudnia 2010r. do kwietnia 2011r. w kwocie 9934,67 zł- zadłużenie w systemie (...) na dzień 28.02.2012r.

( dowód: rozliczenia konta sprzedawcy i noty obciążeniowe k. 13-16, wezwanie k. 12, polisy 311-315, zarządzenie 319 -330)

Pozwany zarówno w okresie od 01.10.2010r. do 31.12.2010r., jak i w okresie poprzedzającym, dokonywał systematycznego rozliczania z powodem z tytułu zainkasowanych składek.

( dowód: rozliczenia, przekazy, dokumenty źródłowe k. 116-132,145-185, 187-276,292-298, 300, 337-362, 388-402, 416-419v, 421-431, 453,465-523, 528-562,577-770, 820-832,839-843, 884-886v, dokumentacja źródłowa- w załączniku-karton)

Pozwany uzyskał zgody na zastosowanie zniżek (...) do umów (...).

( dowód: wydruki korespondencji e-mail k. 815-819)

W sprawie został dopuszczony dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości. W związku z zastrzeżeniami stron zostały dopuszczone dowody z opinii uzupełniających. W opiniach biegły dokonał rozliczenia kwot należnych od pozwanego z tytułu zainkasowanych składek. Przeprowadził także analizę w zakresie kwot wynikających z not obciążeniowych wystawionych wobec pozwanego.

( dowód: k. 437-441, 772-803, 861-867, 893-895, dokumentacja źródłowa- w załączniku-karton)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, dochodzone roszczenie nie znajduje uzasadnienia.

Podstawę rozpoznania niniejszej sprawy stanowią przepisy działu piątego rozdział II KP . Zgodnie z art. 124 kp pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:

1) pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,

2) narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione w § 1, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się ( par.2). Od odpowiedzialności określonej w § 1 i 2 pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (§ 3).

Tym samym „Odpowiedzialność za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się jest odpowiedzialnością na zasadzie winy. Z § 3 komentowanego artykułu wynika, że ciężar dowodu został w tym przypadku przerzucony na pracownika. Pracodawca musi jedynie udowodnić fakt prawidłowego powierzenia mienia oraz szkodę w mieniu. Regułą jest zatem, że po powierzeniu mienia w sposób prawidłowy za jego stratę lub uszkodzenie odpowiada pracownik. Z faktu, że mienie zostało prawidłowo powierzone, wypływa - zdaniem ustawodawcy - wniosek, że ujawnione w nim braki są wynikiem zaniedbań pracownika. Stąd to on musi ewentualnie dowodzić, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, za które nie ponosi odpowiedzialności” (Małgorzata Maria Gersdorf, Tytuł: Komentarz do art.124 Kodeksu pracy, Stan prawny:2014.10.09).W związku z tym pracodawca jest obowiązany do udowodnienia faktu zaistnienia szkody w prawidłowo powierzonym mieniu i jej wysokości ( wyr. SN z 09.11.2990r., I PR 199/90).

Jednocześnie zgodnie z art. 291 par. 2 kp roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia.

Przechodząc do analizy stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, w pierwszej kolejności należy odnieść się do zgłoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia. Zgodnie z cytowanym przepisem art. 291 par. 2 kp okres przedawnienia roszczeń pracodawcy wobec pracownika wynosi 1 rok od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Jak wynika z okoliczności niniejsze sprawy pozew dotyczy pobieranych przez pozwanego składek w okresie od listopada do grudnia 2010 r. i księgowanych w okresach:

- od 16 do 31.12.2010r.

- od 01 do 15.02.2011r.

- od 01 do 15.04.2011r.

Już w dniu 28.02.2012r. zostało wystawione wezwanie do zapłaty ze strony W. wobec P. P.. Obejmowało ono łączną kwotę 9934,67 zł obecnie dochodzoną przed Sądem. W dniu 06.01.2011r. wystawiono rozliczenie konta sprzedawcy ( pozwanego) nr (...) na łączną kwotę 17.623 zł. W dniu 09.12.2010r. pozwany wpłacił kwotę 13 117 zł wpisując tytułem „ listopad 2010r”. Następnie 11 stycznia 2011r. uiścił kwotę 4505 zł z tytułu „ grudzień 2010r.” Łącznie stanowi to sumę 17622 zł. Jednocześnie 08.02.2011r. i 14.04.2011r. wystawiono noty obciążeniowe na 266 zł i 697 zł. Pozew w niniejszej sprawie wpłynął natomiast do Sądu, w dniu 07.10.2013r. ( data nadania pozwu).

Powyższe okoliczności wskazują na upływ terminu dochodzenia roszczeń wynikających z umowy łączącej strony. Ustalenie bowiem szkody i jej wysokości oraz osoby odpowiedzialnej za szkodę miało miejsce już w 2011r. Wówczas bowiem sporządzono rozliczenie konta sprzedawcy ( k.17 raport (...), z którego wynika zakres zobowiązań powoda od października 2010r. do grudnia 2010r. oraz wystawiono ww noty obciążeniowe powoda). Jednocześnie pobrane w okresie spornym należności zaksięgowano w grudniu 2010r. oraz lutym i kwietniu 2011r. Tym samym, już wówczas rozliczono wpłaty powoda na okresy poprzedzające listopad-grudzień 2010r. Jednak dopiero w dniu 28.02.2012r. wystąpiono z formalnym wezwaniem pozwanego do zapłaty. Pomiędzy powyższymi zdarzeniami, zarówno z 2011r., jak i wezwaniem z 2012r., a datą wniesienia pozwu upłynął okres przedawniania wynoszący 1 rok od chwili, w której pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody. Dlatego też, roszczenie jako przedawnione nie może zostać uwzględnione.

Niezależnie jednak od powyższego warto pochylić się nad merytoryczną kwestią odpowiedzialności powoda i zasadności roszczenia.

Istotna jest w tym zakresie treść sporządzonych w sprawie opinii biegłego. Opinia główna, jak i opinie uzupełniające są bardzo szczegółowe i obszerne. Należy wskazać, że w opiniach tych biegły ustosunkowywał się do zastrzeżeń zgłaszanych przez strony, w tym bardzo obszernych uwag strony powodowej. W opiniach uzupełniających, po przedłożeniu biegłemu dodatkowych materiałów, w tym dokumentów źródłowych, biegły wyliczył, iż ewentualne należności przysługujące powodowi od pozwanego wynosiłyby 3949 zł. Przy czym biegły w opiniach wskazał ( k. 437), iż powód pomimo objęcia powództwem okresu od października do grudnia 2010r., po uwagach zgłoszonych przez pozwanego, oświadczył w piśmie z dnia 30.12.2014r. , że z wpłaconej przez pozwanego w dniu 09.12.2010r. kwoty 13.117 zł rozliczył zobowiązania za okres od 30.11.2009r. do 31.12.2010r. Jak wynika z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy brak jest dokumentów uzasadniających takie zaliczenie powyższej kwoty. Tym bardziej, iż pozwany dokonując wpłaty przedmiotowej sumy wskazał, iż dotyczy ona listopada 2010r. ( k. 295). Jednocześnie w dniu 12.01.2011r. pozwany przekazał na konto powódki kwotę 4505 zł za grudzień 2010r. ( k. 155). Łącznie przekazał 17.622 zł. Natomiast powód rozliczenia konta za okres od 16.12.2010r. do 31.12.2010r. dokonał na kwotę 17.623 zł ( k. 17-18). Zaległość za okres objęty pozwem wynosi zatem 1 zł i dotyczy błędnego przyjęcia przez pozwanego składki od umowy ubezpieczenia nr (...)- zgodnie z polisą pozwany powinien zainkasować 295 zł, przyjął natomiast 294 zł ( dowód wpłaty k. 351). Należy podkreślić, na co zwrócił także uwagę biegły, iż odnosząc się do kwestii zaliczenia kwoty 13.117 zł na wcześniejsze rozliczenia , powodowa spółka wskazała, iż na dzień przekazania tej kwoty brak było po stronie pozwanego zaległości za miesiąc listopad, dlatego rozliczono tę kwotę zaliczając ją na poczet niedopłat za wcześniejsze okresy ( por. pkt 6 k. 862 i odniesienie do załącznika nr 6 k. 837). Pozwany dokonując wpłaty wskazanej sumy wyraźnie wskazał, ze dotyczy ona listopada 2010r. W dniu jej wpłaty pozwany bowiem posiadał zaległości za ten miesiąc w związku z pobranymi w tym okresie składkami. Biegły po przeanalizowaniu stosownej dokumentacji wysnuł wniosek, iż niedopłata dotycząca okresu od 16.12.2010r. do 31.12.2010r. związana jest z błędnym rozliczeniem przez powoda wpłaty dokonanej w dniu 10.12.2010r. z tytułu składek od umów zawartych w listopadzie 2010r. oraz składek przypadających do spłaty w tym miesiącu poprzez rozliczenie miesięcy wcześniejszych. Biegły wskazał także na błędy w zakresie obciążania pozwanego kwotami za okres sprzed 01.10.2010r.

Ostatecznie biegły w uwagach podsumowujących podał, iż:

- kwota 1 zł – dot. rozliczenia za okres od 16.04.2010r. do 30.04.2010r. – to błąd pozwanego wynikający z nieprawidłowego rozłożenia na raty składek w umowie ubezpieczenia nr (...),

- 92 zł- dot. rozliczenia za okres od 16.06.2010r. do 30.06.2010r. – to mylne naliczenie składki na ubezpieczenie,

- 2491 zł- dot. rozliczenia za okres od 01.09.2010r. do 15.09.2010r.- brak podpisu ubezpieczyciela w odpowiedniej rubryce , klient podpisał się w rubryce „ imię i nazwisko ubezpieczającego” (k.786-789),

- 401 zł dot. rozliczenia za okres od 16.09.2010r. do 30.09.2010r. – wystawione noty obciążeniowe wynikają z braku kserokopii dokumentów- dowodu rejestracyjnego oraz zgody na zastosowanie zniżki (...) (k. 790-796),

- 1 zł- dot. rozliczenia za okres od 16.12.2010r. do 31.12.2010r. – różnica wynika z błędnego przyjęcia przez pozwanego składki od umowy ubezpieczenia nr (...)- zgodnie z polisą pozwany powinien zainkasować 295 zł natomiast przyjął 294 zł ( k. 797-798),

- 266 zł rozliczenie za okres od dnia 01.02.2011r. do 15.02.2011r. – brak zgody na zastosowanie zniżki (...) ( dot. umowy (...) ( k. 799- 801)-nota obciążeniowa,

- 697 zł rozliczenie za okres od 01.04.2011r. do 15.04.2011r.- nota obciążeniowa nie przedstawia uzasadnienia jej wystawienia ( umowa nr (...)) ( k. 802).

Reasumując, przy uwzględnieniu szczegółowej analizy wynikającej z opinii biegłego, należy stwierdzić co następuje.

Powód nie wykazał z jakich przyczyn dokonał zaliczenia należności uiszczonych przez pozwanego w grudniu 2010r. w kwocie 13.117 zł na należności za wcześniejsze okresy, wskazując w swym piśmie procesowym, iż za listopad nie występowały zaległości ze strony pozwanego w momencie wpłaty powyższej kwoty. Nadto, w zakresie zarzutu nieuzyskania zgody (...), pozwany wykazał w przedłożonej dokumentacji mailowej, iż uzyskał zgody na zastosowanie zniżki (...) w umowie nr (...). Umowy tej dotyczy nota obciążeniowe z dnia 14.04.2011r. na kwotę 697 zł (k. 14). Dlatego też, ewentualne nierozliczone pozostawałyby z okresu objętego pozwem tj od 01.10. do 31.12.2010r. kwoty: 1 zł- niedopłata zamiast 13.118zł wpłacono 13.117zł oraz 266 zł.

Gdyby uznać za zasadne rozliczenie przez powoda wpłat dokonanych przez pozwanego w grudniu 2010r. i styczniu 2011r. na należności sprzed okresu objętego pozwem, to również z opinii biegłego wynika, iż rozliczenie dokonane przez powoda nie było prawidłowe ( co wskazano szczegółowo powyżej). W tym na szczególną uwagę zasługuje obciążenie pozwanego kwotami 2491 zł i 401 zł w związku z brakami w dokumentacji. W pierwszym przypadku jest to umieszczenie podpisu klienta w niewłaściwym miejscu co spowodowało naliczenie wyższej składki. W drugiej sytuacji powód wskazał na brak przedłożenia przez pozwanego kserokopii dowodu rejestracyjnego klienta. W obu sytuacjach nie zwracano się do pracownika o uzupełnienie tych braków.

W zakresie odpowiedzialności za mienie powierzone ciężar dowodu w części dotyczącej wykazania braku odpowiedzialności, winy pracownika spoczywa na samym pracowniku. Jak wskazano powyżej pracodawca musi wykazać fakt prawidłowego powierzenia mienia, z możliwością wyliczenia się, szkodę i wysokość tej szkody. Pracownik natomiast musi podjąć działania eskulpacyjne. W tym zakresie pozwany wykazał uzyskanie zgody na zastosowanie zniżki (...) do umów (...). W pozostały zakresie dotyczącym okresu od 01.10.do 31.12.2010r. ( a także sprzed 01.10.2010r.) ewentualnie należna kwota nierozliczona przez pozwanego uległa przedawnieniu.

W zakresie zgromadzonych dowodów, zebrany materiał dowodowy , który składa się z dokumentów, w tym dokumentacji źródłowej, znalazł się w całości u podstaw dokonanych w sprawie ustaleń. Sąd stanął na stanowisku, iż zaproponowane dowody dają podstawy do dokonania ustaleń w kierunku przedstawionym powyżej, gdyż są to dokumenty i materiały , których prawdziwości i zupełności nie kwestionowały obie strony. Istotna okazała się w sprawie opinia biegłego księgowego. Opinia jest bardzo szczegółowa i kompletna. Wyjątkowo dokładnie i precyzyjnie przedstawia kwestie rozliczeń należności pozwanego wobec powoda odnosząc się do szeroko zakrojonych uwag strony powodowej.

Dlatego też, uwzględniając poczynione ustalenia, w tym opierając się na fakcie, iż nastąpiło przedawnienie dochodzonych przez powoda roszczeń, powództwo winno ulec oddaleniu, o czym orzeczono po myśli art. 291 par. 2 kpc ( punkt I wyroku).

W punkcie II wyroku orzeczono o kosztach procesu ( art. 98 kpc).

O kosztach sądowych orzeczono, uwzględniając, iż pozwany uiścił zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w łącznej kwocie 1600 zł. Koszty sporządzenia opinii przez biegłego wyniosły 3476 zł dlatego też, biorąc pod uwagę uiszczone zaliczki, należało obciążyć powoda, jako stronę przegrywającą proces, kwotą 1876 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych-wynagrodzenia biegłego ( punkt III wyroku) .

SSR Grażyna Giżewska- Rozmus