Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

UZASADNIENIE

Powód J. B. (1) wniósł o ustanowienie z dniem 1 października 2015r rozdzielności majątkowej pomiędzy nim a pozwaną. Żądał również zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

( k. 2-4)

Pozwana K. B. odpowiadając na pozew wniosła o jego oddalenie

ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej stron z dniem wytoczenia powództwa i oddalenie powództwa Żądała również zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

( k. 34, 45-47)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony są małżeństwem - zawarli związek małżeński w dniu 8 czerwca 1996r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w O.. Pomiędzy stronami przed Sądem Okręgowym w Olsztynie w sprawie VI RC 671/16 toczy się postępowanie o rozwód. Strony posiadają dwoje małoletnich dzieci: J. B. (2) ur. (...) oraz F. B. ur. (...) W sprawie o rozwód Sąd zabezpieczył w lipcu 2016r ( licząc od czerwca ) na rzecz każde z dzieci powodów alimenty w wysokości po 900,- zł miesięcznie. Do czasu zabezpieczenia alimentów pozwana przez rok sama utrzymywała dzieci, w tym z posiadanych oszczędności. Nieprawomocnym wyrokiem z dnia 21 października 2016r Sąd Okręgowy w Olsztynie rozwiązał małżeństwo stron bez orzekania o winie. Sąd zasądził alimenty w takiej samej wysokości jak w zabezpieczeniu.

Powód wyprowadził się z wspólnego domu we wrześniu 2015r . Od tej daty powód samodzielnie gospodaruje swoimi dochodami, a pozwana swoimi. Powód w dniu 2 października 2015r wynajął mieszkanie na ul. (...) w O.. Każda ze stron miała własny rachunek bankowy. Stron mają wspólny kredyt zaciągnięty na zakup wspólnego domu – obecnie do spłaty pozostało około 115.000 CHF. Strony mają jeszcze inne wspólne kredyty na wykończenie domu – do spłaty około 37.000 zł, oraz konsumpcyjny około 20.000,- zł. Pozwany spłaca również kredyt zaciągnięty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – 20.000 zł na spłatę towaru. Od czasu zabezpieczenia alimentów w sprawie o rozwód w lipcu 2016r to pozwana spłaca największy kredy w (...), a powód spłaca dwa mniejsze kredyty. Wcześniej w czasie małżeństwa strony miały podział funkcji – pozwana utrzymywała dom oraz dzieci, a kredyty spłacał powód.

Każda ze stron korzysta z jednego z dwóch wspólnych samochodów – zakupionych przed rozwodem; powód w listopadzie 2015r zakupił samochód ( C. za 44.000,-zł ) z którego korzysta już po rozstaniu z żoną. Środki na zakup C. powód miał ze sprzedaży dwóch innych samochodów kupionych jeszcze w czasie małżeństwa.

W czasie małżeństwa powód prowadził działalność gospodarczą – hurtownię obuwia, działalność ta przynosiła początkowo stronom znaczne dochody. Po zamknięciu hurtowni pozostały towar powód przewiózł do domu – powód zarzuca pozwanej, że zbyła część towaru przewiezionego do domu. Po wyprowadzeniu się z domu powód nie prowadził już hurtowni, zajął się działalności z zakresu recyclingu.

Pozwana spłaca kredyt w pracy w wysokości po około 1.200,- zł miesięcznie. Przed 1,5 rokiem spłaciła jeden ze wspólnych kredytów.

Po rozstaniu żadna ze stron nie rozporządzała, nie wyprzedawała wspólnego mienia. Za wyjątkiem samochodu zakupionego przez powoda, po rozstaniu żadna ze stron nie zakupiła wartościowego mienia. Obecnie powód uzyskuje znacznie wyższe dochody od pozwanej.

( bezsporne, odpis aktu małżeństwa k. 7; umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 8-11; zeznania stron k. 59-61 )

Sąd zważył co następuje:

Powództwo, co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 52 § 1 kro z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Natomiast według § 2 cytowanego artykułu rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

W przedmiotowej sprawie na skutek uprawomocnienia się orzeczenia rozwiązującego małżeństwo stron ( miało ono zostać zaskarżone jedynie co do alimentów ) ustał łączący strony ustrój wspólności majątkowej. W rezultacie rozstrzygnięcia wymagało jedynie żądanie wstecznego ustanowienia rozdzielności majątkowej stron.

Ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej ma na celu wzmocnienie rodziny oraz zapewnienie jej ustabilizowanej bazy materialnej i najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia tej wspólności, należy rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. ( vide: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 r., sygn. akt. IV CKN 1710/00).

W literaturze przedmiotu wskazano, że ważnymi powodami w rozumieniu art. 52 § 1 kro mogą być w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny ( vide: Komentarz do Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego pod red. H. Dolecki, T. Sokołowski, LEX 2010).

Przez wyjątkowe przypadki, jakie mogą uzasadniać ustalenie rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż złożenie pozwu, należy rozumieć te same okoliczności, tyle że występujące z większym natężeniem. Dodatkowo będzie to szczególnie uzasadnione w przypadku nabywania przez strony w ostatnim czasie wartościowego mienia lub rozporządzania takim mieniem. Podobnie będzie w przypadku, gdy jedna ze stron w większym stopniu lub w całości spłaca wspólne zobowiązania stron, co może mieć znaczenie przy podziale majątku wspólnego stron, przy rozliczeniach jako ewentualne nakłady.

W mniejszym stopniu będzie to zasadne w przypadku zaciągnięcia przez jedną ze stron zobowiązań finansowych, albowiem jeżeli drugi małżonek nie wyraził na taką czynność zgody ewentualna odpowiedzialność za to zobowiązanie nie będzie - co do zasady - dotyczyła majątku wspólnego stron. W tym przypadku Sąd musi badać wszakże, czy takie rozstrzygnięcie nie będzie godzić w interesy wierzycieli stron.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy podnieść należy, iż poza sporem pozostaje fakt, iż od czasu wyprowadzenia się powoda z rodzinnego domu we wrześniu 2015r ustała pomiędzy nimi więzi fizyczna i emocjonalna. Tym nie mniej pomimo tego, że każda ze stron dysponowała oddzielnie własnymi dochodami zdaniem Sądu nie doszło wówczas do automatycznego całkowitego zerwania więzi ekonomicznej. Należy bowiem podkreślić, że w ramach wcześniej ustalonego podziału zadań i funkcji to nadal powód spłacał kredyt zaciągnięte przez małżonków, zaś pozwana utrzymywała dom i rodzinę. Sytuacja ta zmieniła się dopiero w lipcu 2016r ( wstecznie już od czerwca ), kiedy to Sąd Okręgowy zabezpieczył od powoda na rzecz jego dzieci alimenty w wysokości po 900,- zł miesięcznie. Od tej daty to pozwana zaczęła spłacać wspólne kredyty stron, a powód zaczął łożyć na utrzymanie dzieci.

W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, że właśnie ta data może być potraktowana jako punkt na osi czasu, kiedy doszło do ostatecznego zerwania łączącej strony więzi ekonomicznej. Z tą datą doszło bowiem do zmiany ustaleń dotyczących kwestii majątkowych stron, według których funkcjonowały one przez wiele lat.

W przekonaniu Sądu Rejonowego brak jest natomiast powodów, aby znieść wspólność majątkową z wcześniejszą datą, tak jak tego domagał się powód. W takim przypadku spłacając po dacie ustania wspólności majątkowej wspólne kredyty powód nabyłby bowiem prawa do ewentualnego rozliczenia tych spłat jako nakładu w czasie podziału majątku wspólnego. Jednocześnie pozwana utrzymując w tym czasie z własnych dochodów rodzinę możliwości takie miałaby znacznie ograniczone. Takie rozstrzygnięcie byłoby zatem w sposób nieusprawiedliwiony krzywdzące dla pozwanej, a przy tym nie znajdującego żadnego uzasadnienia w ustalonym przez strony stanie faktycznym.

Poza tym od czasu, gdy powód respektując postanowienie o zabezpieczeniu zaczął partycypować w kosztach utrzymania dzieci, zniweczona została częściowo dysproporcja w wysokości dochodów osiąganych przez strony, a które pozostawały do ich dyspozycji. Zniesienie ustroju wspólności majątkowej skutkuje tym, że dochody osiągane przez każdego z małżonków stają się jego majątkiem odrębnym. Uwzględnienie żądań powoda w całości doprowadziłoby do tego, że dysponując znacznie wyższymi dochodami, jednocześnie nie ponosiłby on żadnych wydatków z utrzymaniem rodziny. Swoje dochody powód mógłby przeznaczyć na własne nakłady na majątek wspólny lub zakup mienia, które stanowiłoby jego majątek odrębny, a co mógłby wykorzystać w przyszłym podziale majątku stron. Również z tego powodu zniesienie wspólności majątkowej stron zgodnie z żądaniem powoda, byłoby dla pozwanej niesprawiedliwe i krzywdzące.

Nawiązując do powyższego wskazać trzeba, że kolejnym argumentem przemawiającym przeciwko uwzględnieniu żądań powoda w całości jest fakt, iż w listopadzie 2015r nabył on samochód C. za środki stanowiące majątek wspólny. W takim przypadku pojazd ten stałby się jego majątkiem odrębnym. I choć pozwana teoretycznie mogłaby dochodzić rozliczenia nakładów na ten samochód w przyszłym podziale majątku dorobkowego, to byłoby to znacznie utrudnione.

W konsekwencji Sąd uznał, że zachodzą wyjątkowe wypadki przemawiające za możliwością zniesienia łączącego strony ustroju wspólności majątkowej z datą wcześniejszą niż data wniesienia pozwu. Zdaniem Sądu za datę taką powinien być przyjęty dzień 1 czerwca 2016r.

Uwzględniając powództwo w części Sąd oddalił je w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. mając na względzie fakt, iż strony wygrały sprawę mniej więcej w równym stopniu.