Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

UZASADNIENIE

Działająca w imieniu małoletnich powodów K. W. i P. W. (1) ich matka M. P. wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego P. W. (2) na rzecz małoletnich do kwoty łącznej 1200 zł, tj. po 600 zł na każde dziecko, w miejsce alimentów w wysokości 800 zł zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie sygn. akt III RC 343/11.

W uzasadnieniu podała, że od ostatniego wyroku zasądzającego alimenty znacząco wzrosły potrzeby małoletnich. Chłopcy chodzą do szkoły podstawowej. K. W. ma zdiagnozowany autyzm wczesnodziecięcy i wymaga rehabilitacji, zaś P. W. (1) ma problemy z integracją sensoryczną i prawdopodobnie również będzie potrzebował rehabilitacji.

Pozwany P. W. (2) na rozprawie w dniu 21 grudnia 2016 r. wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że nie stać go na płacenie podwyższonych alimentów, a w jego ocenie matka małoletnich wyolbrzymia wydatki i choroby dzieci.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni K. W., ur. (...) oraz P. W. (1) ur. (...) są dziećmi M. P. i P. W. (2). W dniu 20 czerwca 2011 r. przed Sądem Rejonowym w Olsztynie w sprawie sygn. akt III RC 343/11 strony zawarły ugodę, zgodnie z którą pozwany P. W. (2) zobowiązał się płacić na rzecz małoletnich K. i P. W. (1) po 400 zł miesięcznie na każdego z nich, łącznie 800 zł poczynając od dnia 1 czerwca 2011 r.

W dacie orzekania o dotychczasowym obowiązku alimentacyjnym małoletni K. W. miał pięć lat i uczęszczał do Przedszkola Nr (...) Specjalnego w O., zaś P. W. (1) trzy lata i chodził do żłobka. Koszt pobytu w przedszkola wynosił 100 zł, zaś w żłobku –ok. 300 zł miesięcznie. U K. W. zdiagnozowano autyzm wczesnodziecięcy i orzeczeniem Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w O. z 14 stycznia 2010 r. małoletni został zaliczony do osób niepełnosprawnych. Od tego czasu jest pod opieką poradni logopedycznej, rehabilitacyjnej, psychologicznej, psychiatrycznej, neurologicznej, a także pedagoga i oligoferenopedagoga. Małoletni K. wymagał stałej rehabilitacji.

Małoletni P. W. (1) cierpiał na nawracające infekcje dróg oddechowych, miał podejrzenie astmy oskrzelowej; ponadto rozpoznano u niego atopowe zapalenie skóry.

M. P. nie pracowała. Uczyła się w Policealnym Studium Zawodowym (...). Rodzina utrzymywała sięz zasiłku pielęgnacyjnego na syna K. w kwocie 153 zł , zasiłków rodzinnych i dodatku w kwocie 196 zł. Na okres od 1 grudnia 2009 r. do 31 grudnia 2012 r. miała przyznane świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy w związku z opieka nad dzieckiem w wysokości 520 zł . Łącznie otrzymywała 869 zł oraz 700 zł alimentów od pozwanego. Matka małoletnich mieszkała wraz z dziećmi w wynajmowanym mieszkaniu, za które płaciła 900 zł miesięcznie.

Pozwany P. W. (2) zatrudniony był w Zakładzie Budowlano - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w O. na podstawie umowy zlecenia. Z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 1711,45 zł netto. Mieszkał ze swoimi rodzicami. Dokładał im do utrzymania mieszkania kwotę 300 zł miesięcznie.

( dowód: dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Olsztynie, sygn. akt VI RC 343/11)

Obecnie małoletni K. W. ma prawie jedenaście lat i jest uczniem trzeciej klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w O.. Jego stan zdrowia nie uległ poprawie. Nadal z uwagi na autyzm objęty jest kształceniem specjalnym na czas nauki w szkole podstawowej. Z uwagi na trudności chłopca związane z nabywaniem umiejętności czytania ze zrozumieniem, poprawnego pisania (...) Pedagogiczna w opinii z dnia 26 września 2016 r. wskazała na zasadność objecia go zajęciami dydaktyczno- wyrównawczymi, kontynuowania zajęć rewalidacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju funkcji percepcji słuchowej oraz integracji słuchowo-wzrokowej, słuchowo-wzrokowo-ruchowej oraz pamięci, co ułatwi nabywanie umiejętności edukacyjnych.

P. W. (1) ma osiem lat. Jest uczniem pierwszej klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w O.. U małoletniego zdiagnozowano w październiku 2016 r. Zespół (...). Orzeczeniem Poradni P.- Pedagogicznej w O. z dnia 19 października 2016 r. został zaliczony do osób wymagających kształcenia specjalnego na czas kształcenia w szkole podstawowej. Ponadto, jak wynika z opinii Poradni z dnia 31 sierpnia 2016 r., u chłopca stwierdzono deficyty integracji sensorycznej i wskazano, że wymaga terapii integracji sensorycznej.

Od października 2015 r. małoletni uczęszczają na dodatkowe zajęcia robotyki w swojej szkole. Miesięczny koszt zajęć wynosi 70 zł od dziecka. Ponadto od września 2016 r. biorą udział w zajęciach szachowych, których miesięczny koszt wynosi 75 zł. Chłopcy uczęszczają także na zajęcia „Fizjoterapia na wesoło”. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i mają na celu rozwijanie motoryki, koordynacji, pamięci i kształtowania mięśni posturalnych. Opłata miesięczna wynosi 40 zł od dziecka. W czasie wakacji uczestniczyli w półkoloniach z robotami organizowanych w Szkole Podstawowej Nr (...) w O., których koszt wynosił 550 zł od dziecka. Raz w roku małoletni uczestniczą w turnusie rehabilitacyjnym. Koszt turnusu wynosi ok.1600 zł za osobę. Część kosztów refundowana jest z PFRON – 590 zł za osobę dorosłą i 790 zł za dziecko.

Matka małoletnich nie pracuje. Otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1300 zł, pobiera także świadczenia wychowawcze w ramach programu „500 +” oraz zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 306 zł. Na swoim utrzymaniu ma jeszcze jedno dziecko z nowego związku, które ma półtora roku i uczęszcza do żłobka. Mieszka z dziećmi w mieszkaniu komunalnym, za które płaci ok. 500 zł tytułem czynszu, za prąd –ok. 300 zł co dwa miesiące, a za Internet -30 zł.

( dowód: opinia nr (...) z dnia 26.09.2016 r. k.31, opinia nr (...) z dnia 12.11.2015 r. k.32, ocena opisowa ucznia K. W. k.33-34, orzeczenie nr 55/264/16/17 o potrzebie kształcenia specjalnego k.35-36, opinia nr (...) z dnia 31.08.2016 r. k.37-39, zaświadczenia k.40-42, opinia wychowawcy k.43, opinia o uczniu P. W. (1) k.44, przesłuchanie M. P. k. 47-48, zaświadczenie z MOPS k.56)

Pozwany P. W. (2) zatrudniony jest w Zakładzie Budowlano - (...) Spółka z o.o. z siedzibą w O.. Obecnie ma umowę o pracę na czas nieokreślony i pracuje na stanowisku elektromontera. Miesięcznie otrzymuje stałe wynagrodzenie w wysokości 2263,06 zł brutto ( 1643,05 zł netto). W 2015 r. jego roczny przychód wyniósł 30.127,51 zł, a dochód 28.792,51 zł. W razie konieczności pozwany korzysta z delegacji, za które otrzymuje dodatkowo ok. 200 zł. P. W. (2) regularnie płaci alimenty na małoletnich synów, lecz nie utrzymuje z nimi kontaktów. Tylko okresowo spotyka się z nimi, gdy przebywają u jego rodziców, do których zawozi małoletnich ich matka. Pozwany mieszka ze swoją partnerką i jej dzieckiem. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Partnerka pracuje zawodowo w MOPS w O.. Otrzymuje alimenty na dziecko, świadczenie wychowawcze „500+”. Pozwany ponosi koszty utrzymania mieszkania- ok. 150 zł za energię, opłaca podatek gruntowy, media i śmieci. Pozwany spłaca kredyt konsumencki zaciągnięty na zakup mebli.

( dowód: zaświadczenie o zarobkach k.45, przesłuchanie P. W. (2) k.48-49, informacja z Urzędu Skarbowego k.53)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o podwyższenie alimentów zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej zarówno po stronie uprawnionego, jak i zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych.

Stosownie do treści art. 135 kro wysokość świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej każdej ze stron. Do zmiany sytuacji majątkowej dochodzi w szczególności w przypadku zmiany dochodów stron, przesunięć w ich majątku; zwiększenia się, bądź zmniejszenia koniecznych wydatków i kosztów utrzymania; uzyskania nowych możliwości zarobkowania, bądź też w przypadku utraty dotychczasowych a także w przypadku zwiększenia się, bądź zmniejszenia liczby osób pozostających na ich utrzymaniu. Sąd bada przy tym zawsze, czy przedstawione powyżej procesy zaszły po stronie zarówno zobowiązanego, jak i uprawnionego. Przedmiotem badania jest okres od ostatniego wyroku, ugody, bądź umowy ustalającej wysokość alimentów.

Sąd poczynił ustalenia w zakresie stanu faktycznego w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach niniejszej sprawy oraz aktach Sądu Rejonowego w Olsztynie sygn. akt III RC 343/11. Strony nie kwestionowały autentyczności ani prawdziwości przedłożonych dokumentów, a Sąd nie znalazł podstaw, aby podważać ich moc dowodową z urzędu. Ponadto Sąd oparł się na wyjaśnieniach stron. Wyjaśnienia matki małoletnich nie budziły wątpliwości, gdyż zostały poparte dokumentami, ponadto nie zawierały sprzeczności, były jasne i logiczne. Natomiast wyjaśnieniom pozwanego Sąd dał wiarę tylko w części, gdyż w ocenie Sądu pozwany nie chciał ujawnić, jaka faktycznie jest jego sytuacja materialna. Pozwany nie podał nie tylko faktycznych dochodów konkubiny, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, ale nawet nie wskazał adresu, pod którym przebywa.

Ustalony przez Sąd stan faktyczny pozwala na ocenę, że w okresie ostatnich pięciu lat doszło do wzrostu potrzeb małoletnich powodów.

K. W. ma obecnie przeszło jedenaście lat. Podczas orzekania o dotychczasowym obowiązku alimentacyjnym małoletni uczęszczał do przedszkola, obecnie jest już w trzeciej drugiej klasy szkoły podstawowej. Niewątpliwie okoliczność ta ma znaczenie przy ustalaniu zmiany zakresu potrzeb małoletniego w stosunku do poprzedniego orzeczenia o wysokości zobowiązania pozwanego, bowiem wzrosły wydatki związane z jego kształceniem oraz rozwojem osobistym. Małoletni jest dorastającym nastolatkiem, więc zakres jego potrzeb zwiększył się, a co wiąże się z większymi nakładami finansowymi na jego utrzymanie. Małoletni od urodzenia cierpi na autyzm wczesnodziecięcy, jest pod opieką licznych lekarzy specjalistów. Wymaga rehabilitacji, co wiąże się z wysokimi kosztami. Matka małoletniego dokłada wszelkich starań, by syn rozwijał się prawidłowo, umożliwiając udział w zajęciach dodatkowych, rehabilitacji, wyjazdach poza miejsce zamieszkania czy przebywanie w miejscach publicznych.

W czasie orzekania o dotychczasowym obowiązku alimentacyjnym małoletni P. W. (1) miał trzy lata i uczęszczał do żłobka. Aktualnie powód ma osiem lat i jest uczniem pierwszej klasy szkoły podstawowej. Podobnie jak starszy brat uczęszcza na liczne zajęcia dodatkowe. W październiku 2016 r. zdiagnozowano u niego Zespół (...).

Porównując sytuację sprzed pięciu lat, zauważyć należy, że stan zdrowia małoletnich nie poprawił się. Warunki materialne matki powodów również niewiele się polepszyły. M. P. nadal nie pracuje zawodowo i nie ma wsparcia w najbliższej rodzinie. Samotnie wychowuje trójkę dzieci. Dba by niczego im nie brakowało i to ona praktycznie ponosi całe koszty ich utrzymania. Dzieci są zadbane, są pod stałą kontrolą lekarzy. Matki nie stać na liczne zabiegi i prywatne wizyty u specjalistów, więc stara się zapewnić synom kontakt z najróżniejszymi formami aktywności poprzez zajęcia dodatkowe. Oczywiście wiąże się to także z dodatkowymi kosztami, które pozostają poza możliwościami finansowymi matki.

Należy mieć na uwadze, że potrzeby małoletnich powodów wzrosły także z innych względów. Po pierwsze, nie budzi wątpliwości, że wraz z wiekiem dziecka zakres jego potrzeb zmienia się, znacząco się rozszerzając. Dziecko w wieku przedszkolnym czy żłobkowym powinno mieć zapewnione przede wszystkim potrzeby związane z wyżywieniem, ubraniem, zabawkami, opieką lekarską i prostymi formami rozrywek adekwatnymi do wieku dziecka. Zaś dzieciom w wieku szkolnym trzeba także zapewnić możliwość rozwoju osobistego, dostępu do rozrywek kulturalnych, sportowych, możliwości zaspokojenia ich zainteresowań.

Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają nie tylko potrzeby K. W. i P. W. (1), lecz także zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego.

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych do alimentacji nie można bowiem rozpatrywać w oderwaniu od sytuacji majątkowej zobowiązanego z tego tytułu. W praktyce obie te przesłanki pozostają we wzajemnej zależności i rzutują w równym stopniu na określeniu przez Sąd zakresu obowiązku alimentacyjnego.

Odnosząc się zatem do pozwanego, stwierdzić należy, że od poprzedniej sprawy alimentacyjnej pozwany poprawił swoją sytuację bytową i finansową. P. W. (2) jest obecnie w nowym związku. Mieszka w domu swojej partnerki, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. W porównaniu do sytuacji sprzed pięciu lat, sytuacja materialna i bytowa pozwanego polepszyły się. Uprzednio mieszkał u swoich rodziców i pracował na umowę zlecenia. Aktualnie pracuje nadal w tej samej firmie, ma stałe zatrudnienie i wyższe wynagrodzenie. Wątpliwości Sądu budzi jednak wysokość dochodu pozwanego, ponieważ biorąc pod uwagę dziesięcioletni staż zatrudnienia u jednego pracodawcy oraz wyspecjalizowany zawód pozwany winien osiągać znacznie wyższe wynagrodzenie. Z informacji Urzędu Skarbowego w O. wynika, że deklarowane w zeznaniu rocznym dochody pozwanego także były wyższe niż obecnie wykazywane.

Zdaniem Sądu pozwany nie wykazał w toku niniejszego postępowania, aby nie był w stanie uiszczać alimentów na rzecz synów w zwiększonej niż dotychczas wysokości. Ponadto wskazywana przez pozwanego wysokość wynagrodzenia jego partnerki także może budzić wątpliwości. Pozwany podał, że otrzymuje ona wynagrodzenie w wysokości 300 zł miesięcznie (na tę okoliczność nie przedstawił żadnych dowodów), 400 zł alimentów na dziecko i 500 zł świadczenia wychowawczego i w razie potrzeby to ona „dokłada pozwanemu”. Deklarowane przez pozwanego dochody jego i partnerki i ich wydatki nie zostały należycie udokumentowane i pozostają wątpliwe.

Ponadto wskazać należy, że pozwany co prawda systematycznie wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego, jednakże w żaden inny sposób nie uczestniczy w życiu małoletnich. Bagatelizuje ich problemy i stan zdrowia. Utrzymuje z nimi sporadyczny kontakt, nie zabiera do obecnego miejsca zamieszkania, mimo że znajduje się ono na tym samym osiedlu co dom jego rodziców i szkoła, do której uczęszczają chłopcy. Nie wspiera matki dzieci w codziennych obowiązkach, choćby w odwiezieniu dzieci na zajęcia. Na rozprawie wprost stwierdził, że próbuje ułożyć sobie życie i nie ma kontaktu z dziećmi. Nie interesuje się ich wychowaniem, edukacją i zdrowiem.

W ocenie Sądu dotychczasowa wysokość alimentów nie wystarcza na pokrycie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów. K. W. i P. W. (1) są niewątpliwie dziećmi chorymi, wymagającymi większej uwagi, pracy i opieki medycznej i w konsekwencji zwiększonych nakładów finansowych.

Pozwany na rozprawie w dniu 21 grudnia 2016 r. wskazywał, że skoro tytułem alimentów płaci co miesiąc kwotę 800 zł, to matka małoletnich również powinna taką samą kwotę przekazywać na ich utrzymanie. Zauważyć w tym miejscu należy, że M. P. ponosi bieżące trudy wychowania i koszty utrzymania małoletnich i to ona dokłada osobistych starań do zapewnienia powodom dogodnych warunków rozwoju. Fakt ten również uwzględnia się przy ustalaniu świadczeń alimentacyjnych. Matka małoletnich pobiera świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 1300 zł, które przeznaczyć musi na własne utrzymanie; nie może podjąć pracy, gdyż w większym niż przeciętnie stopniu musi zajmować się synami.

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują taką formę wykonania obowiązku alimentacyjnego, w całości lub w części w postaci osobistych starań o utrzymanie i wychowanie dziecka (art. 135 § 2 kro).

Podwyższona przez Sąd kwota alimentów łącznie o 400 zł jest w ocenie Sądu adekwatna do możliwości finansowych pozwanego i pozwoli na pełniejsze zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów. Sąd doszedł do przekonania, że pozwany jest w stanie realizować zobowiązanie alimentacyjne w większym wymiarze - 1200 zł miesięcznie, tj. po 600 zł miesięcznie na każdego z synów.

Sąd podniósł należne alimenty od dnia 1 stycznia 2016 roku, tj. od początku miesiąca, w którym orzekł o wysokości zobowiązania alimentacyjnego; Sąd miał na uwadze fakt, ze w październiku 2016 r. rozstrzygnięto o potrzebie kształcenia specjalnego małoletniego P., konieczne także było przeprowadzenie postępowania dowodowego celem wyjaśnienia wszelkich okoliczności istotnych dla ustalenia potrzeb dzieci i możliwości zarobkowych pozwanego. W pozostałym zakresie- wyłącznie co do daty początkowej płatności podwyższonych alimentów- Sąd powództwo oddalił.

Na podstawie art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( dz U z 2016 . poz. 623) Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy w Olsztynie - kwotę 240 zł tytułem kosztów sądowych, zaś zgodnie z art.102 kpc Sąd nie obciążył strony powodowej kosztami sądowymi w części od oddalonego powództwa.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Ewa Ignatowicz - Firkowska